KIELCE – In de Poolse stad Kielce verzamelen zich volgende week in het WCBS kampioenschap 48 mondiale biljarters (24 mannen, 24 dames) voor vier disciplines in een toernooi met teams. Twee teams uit Europa, twee uit Azië, één uit de twee Amerika’s en één uit Afrika en de rest van de wereld spelen tegen elkaar in driebanden, snooker, pool en heyball. Het toernooi is van donderdag 25 tot en met zondag 28 juli in het Grand Hotel in Kielce, de totale prijzenpot is 140.000 US dollars. Voor het driebanden zijn onder andere Torbjörn Blomdahl, Ruben Legazpi, de wereldkampioen Phuong Vinh Bao, Sameh Sidhom, Ryuuji Umeda en de dames Jaimie Buelens en Karina Jetten geïnviteerd. Voor Nederland en België komen op die dagen in het driebanden vier ervaren arbiters in actie. Kozoom en de KNBB spraken met de vier internationale arbiters in de dagen voor het toernooi.
Een interview (vraag en antwoord) met Paul Brekelmans en Christel van Reekum (Nederland), Luc Germonpré en Françoise Docquier (België).
Naam: Paul Brekelmans
Woonplaats: Veldhoven
Leeftijd: 63 jaar
Hoe lang arbiter: vanaf 2011
Internationale ervaring: WK’s juni0ren, dames, heren, World Games, EK’s en World Games
Wat betekent de uitnodiging voor dit toernooi voor jullie?
,,Het is altijd leuk om de mensen die je normaal niet vaak ziet, maar toch een keusport bedrijven, hun sport te zien beleven.’’
Hoe kijk je terug op je vorige ervaring op zo’n soort toernooi? WSBC, World Games?
,,Vergelijken met de World Games is moeilijk: daar doen veel meer sporters aan mee. Ik kijk uit naar de andere keusporten en ook naar de ontmoeting met de Poolse arbiters met wie ik samen in de World Games in Wroclaw in 2017 heb gearbitreerd.’’
Wat doet een arbiter om in conditie te blijven? Want wat is belangrijk, conditie, concentratie, inzicht in het spel, omgang met spelers?
,,Je moet zorgen dat je in de periode vooraf veel rust neemt, want het zijn lange dagen. En aan het eind van zo’n dag moet je nog op en top geconcentreerd kunnen zijn. Ik houd mijn conditie op peil met veel wandelen, dat helpt als je zo lang op je benen moet staan.’’
Hoe ziet jouw jaar er verder uit in het biljarten?
,,Ik ben verder arbiter bij SIS in Uden en doe onder andere de World Cups in Veghel en eind van het jaar in Sharm El Sheikh.’’
Wat zou je de andere arbiters mee willen geven aan de start van zo’n toernooi?
,,Ik hoop dat ze vooral genieten van de sfeer voor, tijdens en na de wedstrijden.’’
Christel van Reekum
67 jaar, uit Apeldoorn
Dertig jaar arbiter, zowel in klassieke disciplines als driebanden, internationaal sinds 2014, onder andere World Cup en Lausanne.
Hoe zie jij je dagen daar in Polen tijdens het toernooi, behalve in de uren dat je aan tafel staat?
,,Ik wil ook graag de andere spelsoorten zien. En van Paul (Brekelmans) weet ik dat de sfeer onder arbiters heel goed is, dus ik hoop op een gezellige tijd met de collega’s. Buiten de wedstrijden om hoop ik wat van de stad en de omgeving te kunnen zien.’’
Zijn er zenuwen vooraf voor zo’n groot toernooi? En wat zijn nog andere grote toernooien dit jaar?
,,Eerlijk gezegd heb ik nooit last van zenuwen voor dit soort toernooien. Er is wel een gezonde spanning. Wat ik verder dit jaar doe: competitie driebanden en klassiek, World Cups in Veghel en Sharm El Sheikh.’’
Moet een arbiter op dit hoge niveau zelf heel goed kunnen biljarten?
,,Nee hoor, gelukkig niet, ieder zijn vak. Ik wil het uiteraard voor de spelers zo comfortabel mogelijk maken en dat betekent vooral, een goede concentratie, geen storende posities aan de tafel innemen en geen fouten maken.’’
Luc Germonpré
Woont in Sint Lievens-Houtem, 53 jaar
Arbiters sinds 2001, sinds 2007 CEB arbiter, sinds 2024 UMB arbiter.
Veel internationale ervaring, ook in het buitenland, op EK’s, wereldkampioenschappen, World Cups in verschillende disciplines, ook kegelbiljart.
De Belgen hebben geweldige biljarters, geldt dat ook voor de kwaliteit van de arbiters?
,,Zeker, want mede door die fantastische spelers worden ook de scheidsrechters naar een hoger niveau getild. We hebben in België een sterke kern van kwalitatieve scheidsrechters die zowel nationaal als internationaal hun beste beentje voorzetten.’’
Hoeveel arbiters zijn er eigenlijk op zo’n toernooi in alle disciplines. En jij doet alleen driebanden zeker?
,,Ja, ik doe inderdaad alleen driebanden hier in Polen. Van snooker en pool ken ik de reglementen niet. Het aantal scheidsrechters in totaal weet ik niet, maar als ik het zo inschat, met vier per discipline, dan zullen we met 16 zijn.’’
Reizen jullie samen, trekken jullie samen op in zo’n toernooi.
,,Wij zijn met vieren voor het driebanden, we spreken meestal wel af om samen te reizen. We zijn een hechte groep, die na de wedstrijden samenkomt om te ontspannen en ervaringen uit te wisselen. We sturen elkaar constant bij.’’
Krijgen jullie voor dit specifieke toernooi ook speciale instructies?
,,Van de WCBS hebben we tot nu toe nog niets ontvangen, maar er zal zeker een briefing komen als we daar arriveren.’’
Françoise Docquier:
65 jaar, CEB arbiter sinds 2011, UMB arbiter sinds 2022.
Net als de anderen heel veel internationale ervaring op WK’s. EK’s World Cups, Euroleague kegelbiljart, Euro jeugd, Lausanne enzovoort.
Voor jou een vuurdoop, dit toernooi, hoe kijk jij er tegenaan?
,,Het is niet alleen een grote eer om uitgenodigd te zijn, ook een mooie kans om vrouwen te promoten in de biljartwereld, in dit geval als scheidsrechter. Het geeft grote voldoening om hier te mogen zijn.’’
Is het extra leuk dat er met Jaimie Buelens ook een Belgische speelster meedoet?
,,Ik ben erg blij voor Jaimie en natuurlijk is het altijd een plezier om landgenoten te ontmoeten op de grote toernooien.’’
Jij en Christel aan de matchtafels, dat is een mooie erkenning voor dames biljarten, toch?
,,Het is niet de eerste keer samen met Christel, we kennen elkaar al heel goed, bijvoorbeeld van het toernooi in Lausanne. Dit voelt als een grote erkenning voor het damesbiljarten.’’`
Zijn er behalve jullie veel vrouwelijke arbiters in Europa?
,,Vrouwelijke CEB arbiters zijn er hooguit een paar, tot nu toe ben ik de enige vrouwelijke UMB scheidsrechter (voor het Franse carambole).
Bestaat er een internationale biljarttaal? Bijvoorbeeld om aan niet Engels of Frans sprekende spelers en speelsters uit te leggen dat een bal vastligt, dat de ballen gepoetst moeten worden of andere niet gangbare zaken?
,,Meestal wordt er Engels gesproken, soms in combinatie met Frans. Verder worden er kleine gebaren gemaakt voor spelers die het niet begrijpen. Het komt zelden voor dat een dialoog niet werkt tussen arbiter en speler.’’
Dank Paul, Christel, Luc en Françoise voor dit interview, veel succes op het kampioenschap.
Tekst: Frits Bakker
Foto Christel van Reekum, Paul Brekelmans, Francoise Docquier (Ton Smilde)