HILVERSUM - Begin december werd in het Comenius College Hilversum, onder het toezicht oog van NH Nieuws en De Gooi- en Eemlander (zie hier en hier hun reportages) een nieuwe SmartCue tafel in het wiskundelokaal geplaatst om pool en snooker te kunnen spelen – tijdens de wiskundelessen!
Dit als onderdeel van een vanuit Erasmus+ Europees gefunde pilot van SmartPool, de doorontwikkeling van het succesvolle in 2018 in Nederland opgezette SmartPool project dat tot doel heeft: wiskunde m.b.v. poolbiljart niet alleen begrijpelijker maken, maar ook leuker. Onderdeel van deze doorontwikkeling is de vernieuwing van het SmartPool lesmateriaal, beter afgestemd op het curriculum en op verschillende leerniveaus.
Bij de start van SmartPool in 2018 was het nog maar de vraag of het idee (verbinden van wiskunde met poolbiljart, om zo de wiskundelessen leuker en begrijpelijker te maken) wel zou aanslaan. Maar dit bleek het geval! Vanuit maatschappelijk belang (bijdragen aan beter begrip van wiskunde en meer interesse in techniek) en met als bijkomend voordeel: scholieren al op jonge leeftijd in contact brengen met keusporten. Keusporten hebben een bewezen positief effect op concentratie, precisie, focus, ruimtelijk inzicht en rekenkundig inzicht - en dragen bij aan ongemerkte beweging. Allemaal zaken met ook maatschappelijke waarde, zeker voor onze jeugd in het digitale, mobiele telefoon tijdperk vol prikkels en met relatief weinig beweging.
SmartPool was een ongekend succes! Vanaf het begin was de media-aandacht enorm, deden er verspreid over Nederland zo’n 50 scholen mee, en bleek uit onderzoek van het Mulier Instituut dat scholieren het niet alleen leuk vonden om in de lessen te poolen, maar ook dat de leereffecten in lijn waren met onze hoop en verwachting.
Het was de basis voor verdere verdieping: de mobiele pooltafels nog net iets beter, het lesmateriaal nog iets beter geïntegreerd in de wiskundelessen, en naast poolbiljart ook snooker als onderdeel van het programma. Het bleek de voorbode van een ongekende groei, want inmiddels is SmartPool al uitgerold op scholen in Bulgarije, Cyprus, Finland en Duitsland. (Waar vanuit Erasmus+ weer vervolgonderzoeken zullen plaatsvinden, om SmartPool ook internationaal weer verder en beter te kunnen doorontwikkelen.)
En dus ook op het Comenius College in Hilversum! De leerlingen vonden het geweldig, en wiskundelerares Marjolein van Houten inspireerde met een mooie combinatie van theorie en praktijk. We vroegen haar naar haar ervaringen met SmartCue, en dit was haar antwoord:
“Toen ik een jaar of vier geleden van het project van de KNBB “SmartPool” hoorde in Sportcafé Hippo in Hilversum werd ik direct enthousiast. Joris van Amersvoort (Freelance Business Consultant/Bondsraadslid KNBB) vertelde mij enthousiast over de lancering van “SmartPool”. Hij wist destijds niet dat ik docent wiskunde was dus nog leuker toen ik hem vertelde dat ik wiskunde geef op het Comenius College in Hilversum. Als je wiskunde uitleggen direct naar de praktijk kunt brengen aan de pooltafel, dan ben je bij mij aan het goede adres. Ik nam direct contact op met Willem La Riviere (directeur van de KNBB), want deze lessen wilde ik dolgraag gaan geven. Ik mocht mijn twee hobby’s nu combineren en dat is natuurlijk fantastisch!”
“Poolen zit vol met wiskunde!"
“Destijds “SmartPool” en tegenwoordig omgedoopt naar “SmartCue”, waarin de KNBB dit project nu ook Europees aanvliegt en ik nu met het Comenius College mee mag doen met de pilot die in januari 2023 zal starten. Ik heb in 2019 ook al mooie lessen wiskunde gegeven in combinatie met het poolen. Dat was al heel inspirerend en de leerlingen waren erg enthousiast. Helaas kwam corona en konden de lessen niet voortgezet worden. Die periode heeft wel geresulteerd in genoeg ontwikkeltijd voor de KNBB om met de feedback vanuit leerlingen en docenten met nieuw lesmateriaal te komen dat nog veel meer aansluit bij de belevingswereld van leerlingen. De nieuwe pooltafel is ook verbeterd en kan nu ook ingeklapt worden en dat is wel zo fijn in het lokaal.”
“Ik heb het zelf ook anders aangepakt qua organisatie ter voorbereiding op de lessen. Ik wilde kleinere groepen maken zodat ik iedereen de aandacht kan geven die hij of zij verdient. En ik wilde graag de leerlingen vanuit een intrinsieke motivatie laten meedoen aan de pilot. Daarom heb ik besloten de leerlingen uit mijn 2vwo klassen een motivatiebrief te laten schrijven en daarbij ook verteld dat de lessen op het eind van de dag zijn en dat is bij ons op school van 15.45 uur tot 16.30 uur. Ondanks het late tijdstip was het animo groot. Ik kreeg ontzettend mooie brieven binnen, waarin leerlingen uitleggen graag mee te willen doen aan de pilot. Leerlingen die aangeven mee te willen doen, omdat ze wel wat extra uitdaging willen hebben voor wiskunde, maar ook juist leerlingen die wiskunde best moeilijk vinden en aangeven dat ze op deze manier van theorie naar direct praktijk beter kunnen worden in het vak wiskunde. Je bent toch op een hele andere manier bezig met het vak, meer spelenderwijs ook.”
"De coronatijd heeft geresulteerd in genoeg ontwikkeltijd voor de KNBB om met de feedback vanuit leerlingen en docenten met nieuw lesmateriaal te komen dat nog veel meer aansluit bij de belevingswereld van leerlingen. De nieuwe pooltafel is ook verbeterd en kan nu ook ingeklapt worden en dat is wel zo fijn in het lokaal”
“Poolen zit vol met wiskunde! Op vrijdag 9 december 2022 heb ik dat laten zien in een introductieles “SmartCue” aan de leerlingen. We hebben gekeken naar de verschillende vormen, kleuren en naar de cijfers op de ballen, maar ook juist naar de overeenkomsten. We hebben een stukje gekeken van het inspirerende filmpje van “Donald Duck in rekenwonderland”. Daar zie je ook weer duidelijk dat wiskunde overal te vinden is: in de muziek, de natuur, de kunst en in verschillende spelvormen. Vervolgens hebben we berekend hoe je een bal het beste kunt raken zodat je een bal kunt potten.” “We hebben eerst de theorie behandeld en de leerlingen hebben met hun geodriehoek de juiste lijnen getekend om een bal te kunnen potten. Ik heb daarbij uitgelegd dat je met een denkbeeldige bal moet werken om de lijnen juist te kunnen tekenen. De leerlingen tekenden enthousiast de lijnen en hielpen elkaar waar nodig, heel mooi om die samenwerking te zien. Dat een leerling de vraag stelde hoe dat nu moest op de pooltafel, want daar kun je geen lijnen op tekenen, was juist de vraag die je graag krijgt op dat moment. Nu konden we namelijk de theorie direct in praktijk gaan brengen op de pooltafel. Daarbij gebruikten we een instrument die de denkbeeldige bal nabootst. Dat instrument is een rechthoekig plaatje waarop de denkbeeldige bal getekend staat. Dat plaatje schuif je onder de bal die je moet potten in de richting van de pocket waar je de bal in wilt potten. Dan mikken we op het midden van de getekende denkbeeldige bal, een wit puntje, en de bal kan gepot gaan worden. Belangrijk is daarbij je houding: voorhand, arm, hoofd en keu in één lijn. We spelen hierbij ook nog geen ballen met effect (je keu ongeveer op het midden van de witte bal spelen).”
“Ik kijk terug op een zeer geslaagde dag. De leerlingen hebben het ontzettend goed gedaan, ik ben megatrots op al mijn leerlingen en zij staan net als ik te trappelen om te starten met de pilot “SmartCue” in januari 2023!”
"We hebben eerst de theorie behandeld en de leerlingen hebben met hun geodriehoek de juiste lijnen getekend om een bal te kunnen potten. Ik heb daarbij uitgelegd dat je met een denkbeeldige bal moet werken om de lijnen juist te kunnen tekenen. De leerlingen tekenden enthousiast de lijnen en hielpen elkaar waar nodig, heel mooi om die samenwerking te zien"
Publicaties over SmartCue op Comenius College Hilversum
Artikel + video over SmartCue Comenius College Hilversum (NH Nieuws)
Artikel over SmartCue Comenius College Hilversum (Gooi- en Eemlander)
Alles over SmartCue
SmartCue website
Artikelen KNBB over SmartCue
#smartcue #smartpool #wiskunde #scholenproject #poolbiljart #snooker #mulierinstituut #erasmusplus #comeniuscollege
Tekst & foto’s: KNBB/SmartCue