De pomerans. Soms vervloek je het stukje leer en soms adoreer je het. Als het stukje leer eenmaal je vertrouwen heeft, voel je jezelf soms één worden met je keu en weet je de ballen te raken met maximaal effect.
Stel je eens voor dat je een partijtje biljart – wat we nu zo missen – met een keu zonder pomerans moet spelen. Misschien lukt het je om de stootbal rechtdoor te krijgen door deze alleen in het midden te raken maar een beetje effect geven is er niet meer bij. Hoe zouden we dan het biljarten, snooker of poolen ervaren… Voor 1807 wist men niet beter en toen vond François Mingaud de pomerans uit en stond daarmee aan de basis van het moderne biljartspel. Hoe herkenbaar dat bij deze revolutie grote weerstand was tussen de oude en nieuwe school, waarbij geen van beide hun meesterschap wilde opgeven. Hoe veel weerstand is er tegenwoordig niet alleen voor een regelverandering, moet je voorstellen hoe het toen moet zijn geweest
Opeens konden spelers de stootbal en bal twee gaan controleren. Effect geven wat jaren daarvoor als hekserij kon worden bezien. Gelukkig voor ons heeft de nieuwe school destijds gewonnen en ervaren we daardoor er nu het plezier van.
Persoonlijk heb ik er nooit zo bij stilgestaan hoe deze ongelofelijke ontdekking is gedaan. Uiteraard was bekend dat François Mingaud hiervoor de credits kreeg en er waren meerdere verhalen over zijn verbondenheid met Napoleon (als redder en in allerlei complotten) maar dat Nederland en zelfs Rotterdam in zijn leven een prominente rol heeft gehad was voor mij nieuw.
Cees Sprangers bewees eerder met zijn 815 pagina’s tellende ‘Encyclopedie van de Ereklasse’, welke tijdens het 100-jarig jubileum van de KNBB in 2011 verscheen, dat hij een echte doorzetter is en tot in de verste uithoeken op zoek gaat naar details en bewijslast. Cees is daarmee de aangewezen persoon om het leven en achtergrond van de grote ontdekking te achterhalen en voor ons - de lezer - op te schrijven.
Dit boek beschrijft op boeiende wijze het levensverhaal van deze markante persoon. Over zijn huwelijken, zijn achtergrond, zijn reizen, zijn biljartkunsten en de uitvinding – de pomerans - zelf.
Cees neemt de lezer mee hoe hij de informatie heeft verzameld en de vele archieven die hij heeft bezocht en doorgespit. Dat hij verslaafd aan het speurwerk moest zijn bewijst wel dat hij maar liefst 23 keer (!) naar Frankijk is afgereisd. Boeiend om deze speurtocht met hem mee te beleven en daarmee inzicht te krijgen wat een monnikenwerk het is geweest. Zo’n 98% van alle documenten die hij in de archieven wist op te duiken, waar Mingaud een rol in speelde, waren handgeschreven documenten. Moet je nagaan wat een ontcijfering en geduld dit heeft gevergd, zeker als je daarbij beseft dat het overgrote deel in oud-Frans geschreven is. Mijn handschrift is al bijna niet te lezen laat staan brieven van Mingaud die aan Napoleon gericht zijn!
Verrast werd ik dat ene Henri de La Riviere, misschien wel één van mijn voorvaderen, Mingaud probeerde te betrekken bij een complot. En dat Mingaud 200 jaar geleden in Rotterdam woonde en daar zelfs is overleden. Is het toeval dat juist in Rotterdam een biljartzaal met de naam Thurston pool en snookergallery gevestigd was, aangezien ook John Thurston in dit boek uitvoerig aan bod komt.
Dit te lezen gaf mij als Rotterdammer een gevoel van enige trots en verbondenheid met deze markante figuur die zoveel voor de biljartsport heeft betekend.
Cees durft in zijn boek zelfs te stellen dat het woord Pomerans mogelijk een Nederlands bedacht woord is… De rol van Nederland is naast de tijdelijke woonplaats Rotterdam nog meer aanwezig in het leven van Mingaud. Zo trouwde hij met een Rotterdamse, dook in meer plaatsen op en werd hij zelfs in Den Haag gearresteerd.
Dit boek is een aanrader voor iedere biljartliefhebber, waarmee wel wat uren en dagen gevuld kunnen worden. Een welkome afleiding tijdens deze biljartloze dagen door het Corona virus.
En de vraag of Henri de La Rivière, of na zelf in diverse stambomen te hebben gegraven Pierre François Joachim Henry Larivière alias Henry-Larivière, werkelijk een voorvader van mij is houdt mij nog wel even bezig waardoor ik tijdens deze moeilijke periode nog wat extra afleiding heb.
Willem La Rivière
Titel: Zoektocht naar François Mingaud
Subtitel: Belangrijke pionier in de biljartsport
Auteur: Cees Sprangers
ISBN 978-90-816595-6-7
Informatie: ceessprangers@home.nl
Prijs per exemplaar: € 27,50 excl. Portokosten
Portokosten in Nederland per exemplaar: € 7,25, in België: € 9,00