SHARM EL SHEIKH – De 56-jarige Nederlander Dick Jaspers is weer op twee fronten de beste biljarter van de wereld. Op het 73e Wereldkampioenschap driebanden in Sharm El Sheikh, Egypte, gestart met 48 spelers, veroverde Jaspers zaterdagmiddag zijn vijfde wereldtitel door een overwinning in de finale tegen de 47-jarige Turk Murat Naci Coklu: 50-47 in 32/31 beurten. Op de wereldranglijst, het meest prestigieuze klassement, was Jaspers al langer de nummer één in de populairste discipline in carambole biljarten.
Torbjörn Blomdahl werd in Sharm El Sheikh onttroond als wereldkampioen. De nieuwe kampioen, Dick Jaspers stond in de arena aan de boorden van de Rode Zee op het podium met Murat Naci Coklu en de Duitser Martin Horn. De Italiaan Marco Zanetti ontbrak bij de huldiging, omdat zijn 98-jarige moeder tijdens zijn laatste partij was overleden.
Dick Jaspers legde op weg naar zijn vijfde wereldgoud een traject af waarop hij ondermeeer de Koreaan Haeng Jik Kim, de Egyptenaar Sameh Sidhom, de Fransman Jérémy Bury en in de halve finale de Duitse WK uitblinker Martin Horn versloeg. Zijn tegenstander Murat Naci Coklu won in de laatste fase van Peter Ceulemans, de Belgische revelatie, Choong Bok Lee en Marco Zanetti. De finalepartij eindigde zoals zo veel partijen in dit kampioenschap: twee spelers die om en om in een gunstige positie komen, met altijd maar wisselende kansen tot de laatste, ongemeen spannende beurten.
De gouden finale komt in zicht op een stand van 41-41, nadat Jaspers met een machtige serie van 14 is teruggekomen van 37-26 achter naar 40-37 in zijn voordeel. Coklu neemt weer een voorsprong op 43-41, Jaspers vecht terug naar 45-45. De Nederlander schittert twee keer met een onnavolgbare bal, dwingt zijn Turkse tegenstander tot een tegenaanval, maar scoort bij een stand van 48-47 de winnende twee caramboles: 50-47.
De enige Nederlandse wereldtopper, die de bijnaam Flying Dutchman heeft op het wereldpodium, was op dit WK het toonbeeld van mentale kracht, weerbaarheid, veelzijdige klasse, die hem nooit in de steek laat in de gevechten met de wereldtoppers en van onverzadigbare eerzucht. Hij is door de jaren heen een grossier in overwinningen geworden op WK’s, in World Cups en op grote internationale toernooien, waardoor hij inmiddels ook tot de beste verdieners behoort. In de twee woelige jaren dat in Zuid Korea een proforganisatie is opgericht, voornamelijk met Aziatische biljarters, de Belgische wereldtopper Frédéric Caudron en een tiental Europese subtoppers, is Jaspers loyaal gebleven aan de wereldbond. Zijn uitleg: het is de enige echte wereldbond, die door het Internationaal Olymisch Comité (IOC) wordt erkend. Daar werd hij zaterdag opnieuw tot wereldkampioen gekroond, een titel die Jaspers eerder haalde in 2000 (Saint Etienne), 2004 (Rotterdam), 2011 (Lima) en 2018 (Caïro).
Jaspers won niet alleen €20.000 en versterkte zijn nummer één positie op de wereld, met deze wereldtitel eerde Jaspers ook het overlijden van zijn grootste fan, zijn vader.
Halve finales
Murat Naci Coklu-Marco Zanetti 50-47 (32/37)
De kleine Turkse biljarter, die op de ranglijsten (nog) niet tot de top van de wereld behoort, haalt zijn eerste WK finale in zijn carrière. Murat Naci Coklu, winnaar van twee World Cups, stapt over de drempel naar een WK finale met de winst op tweevoudig wereldkampioen Marco Zanetti. De winst kost bloed, zweet en tranen, de wedstrijd is niet van het hoogste niveau, na wat de twee rivalen in de vorige dagen hebben laten zien. Maar spanning is er genoeg, vooral op het eind van de partij. Marco leidt met 18-10 in tien beurten, maar gaat dan een periode in van 5 punten in 12 beurten (7 missers), zodat Coklu terug kan komen en een voorsprong nemen van 33-23.
Marco leeft weer op met een 'achtje', dat leidt naar een slot met 48-42 en na 3 en 5 van Marco 49-47 op het scorebord. De M&M's gaan een slopend slot in. Murat mist zijn matchbal, door een klos, Marco sluit zijn serie van 5 af met een bal die te zacht is gespeeld en tenslotte scoort Murat de winnaar.
Martin Horn-Dick Jaspers 45-50 (25)
De glanzende partij van Martin Horn naar de slotdag toe (50 in 12) is geen toeval geweest. De Duitser, in een grootse vorm, heeft een negatieve balans in zijn wedstrijden tegen Dick Jaspers, maar voelt zich nu in de ideale positie om zijn eeuwige rivaal pijn te doen. Dat scenario ontrolt zich na een gelijkopgaande eerste helft, waarin 10-10 en net na de pauze (25-16) de tussenstand 26-26 is na 17 beurten.
Dan explodeert Horn, zoals hij dat al eerder met een prachtige 20 tegen Tasdemir deed. Hij verhoogt de voorsprong met een serie van 13 naar 39-26. Dick Jaspers kijkt wanhopig vanaf zijn stoel en heeft de magie van één van zijn wonderbaarlijke come-backs nodig. Het moment van die counter doet zich voor in de 20e beurt. Torbjörn Blomdahl, die commentaar geeft op de wedstrijd, waarschuwt de kijkerss. ,,Jaspers' tweede helft is altijd beter dan zijn start en niemand in de wereld kan beter dan Jaspers een gat van 20 punten te dichten. Op het scorebord staat 42-30.
De uittredende wereldkampioen krijgt gelijk. Dick Jaspers mist eerst na 5 (42-35), dan na 6 en hij is terug in de wedstrijd (42-41). De finish van de Nederlander is fantastisch: hij leidt 46-42 na vijf missers van Horn op rij en finisht met 4: 50-45 in 25. Het 73e Wereldkampioenschap, dat de boeken ingaat als het toernooi van de hoge series en sublieme partijen, eindigde vandaag (zaterdag 11 december).
Hoogtepunten
Toen de kruitdampen net waren opgetrokken, werd er al gesproken van een historisch sterk toernooi. De hoogtepunten waren bewaard voor de laatste dagen.
- Martin Horn speelde vrijdagavond in zijn partij tegen Tayfun Tasdemir voor de kwartfinales de 50 caramboles in 12 beurten. Dat was de beste wedsterijd ooit op een Wereldkampioenschap driebanden naar 50 caramboles: een gemiddelde 4.166.
- De briljante serie van 20, waarmee de Duitser de partij van acquit ging, was de hoogste serie ooit op een Wereldkampioenschap. Daarvoor stond het record op naam van Sameh Sidhom, in Bordeaux, en Tonny Carlsen in Caïro.
- De World Cup en het WK in Sharm El Sheikh hebben al vele hoge series laten zien. In de World Cup waren dat vooral de 22 van Torbjörn Blomdahl en de 19 van Peter Ceulemans. In het Wereldkampioenschap scoorde Martin Horn 20, Murat Naci Coklu en Rui Costa 15 en Choong Bok Lee 14 (en Jaspers in de finale, 14) om de beste series te noemen. De voorronden werden gelanceerd met een interessant gevecht, waarin Torbjörn Blomdahl, de regerend kampioen, zich door winst op de Fransman Gwendal Maréchal moest plaatsen voor de knock-out fase.
- De vier hoogst geplaatste spelers, Torbjörn Blomdahl, Dick Jaspers, Marco Zanetti en Eddy Merckx, startten het WK alle vier met een remise. Peter Ceulemans, al snel uitgegroeid tot nieuw idool van de Belgische biljartfans, hield Dick Jaspers op een remise, Ruben Legazpi hield Blomdahl op 40-40, Michael Nilsson deed het met Marco Zanetti en Rui Manuel Costa, met een demarrage van 15, hield Eddy Merckx op een gedeelde winst. Met die 4 keer 40-40 kreeg dit WK al heel vroeg een historisch scorebord.
- Murat Naci Coklu haalde de hoogste score met 4 matchpunten en een moyenne van 2.424.
- Semih Sayginer, de World Cup winnaar, verdween uit het WK door twee verliespartijen tegen twee outsiders in het veld van topspelers: Riad Nady en Mauricio Gutierrez. Roland Forthomme verdween uit het toernooi in de poule des doods met Dion Nelin en Choong Bok Lee.
- Marco Zanetti (50 in 14) en Tayfun Tasdemir (50 in 17) waren de koplopers in moyenne in de eerste knock-out ronde met 32, waarin Dick Jaspers de hoogste geplaatste Koreaan, Haeng Jik Kim uit het toernooi stootte en Martin Horn zijn zegetocht startte met winst op Dani Sánchez.
- Torbjörn Blomdahl moest zijn titel, waarvan hij bijna 400 dagen had kunnen genieten, afstaan na verlies tegen Eddy Merckx. Diezelfde Merckx werd een ronde later bij de beste zestien uitgeschakeld door Tasdemir.
- Choong Bok Lee, de weer opgeleefde ster van de Koreanen, was na die ronde zelfs de enige van zijn land die nog voor de podiumplaatsen ging. Hij werd verslagen door Murat Naci Coklu in de kwartfinales, waarin Marco Zanetti (tegen Legazpi), Dick Jaspers (tegen Bury) en Martin Horn (met de wereldpartij tegen Tayfun Tasdemir, 50-22 in 12, serie 20) zich voor de strijd om het wereldgoud plaatsten.
Tekst: Frits Bakker
Bewerking: KNBB
Foto's: Paul Brekelmans