KLARENBEEK - De wereld van mondiale biljarters en arbiters kent hem als 'Big Willem' en kijkt op tegen de imposante gestalte aan het biljart. Hij heeft het kolossale lichaam van een zwaargewicht in judo (57 jaar, 2.05 meter), maar Willem Hofman, een bekend en geroemd biljartscheidsrechter uit Nederland, is bovenal een aimabel en vriendelijk mens in zijn sport. In zijn laatste tien jaar is hij in alle grote toernooien wel actief geweest: wereldkampioenschappen, Europese kampioenschappen, World Cups en andere toernooien waar de top van de wereld zijn kunsten vertoont. Willem Hofman is in deze tijd noodgedwongen thuis en kijkt uit naar zijn volgende invitatie. ,,We wachten op de tijd dat sporten weer veilig en verantwoord wordt.''
Hij mist door de Coronacrisis zijn sport zoals alle sporters dat nu al maanden doen. De Nederlander heeft er alle begrip voor, klaagt niet (,,we kunnen niets anders dan doen wat goed is om de crisis te bestrijden''), zijn leventje gaat rustig door, net als zijn werk (in de logistiek) en hij trekt er in de vrije uren af en toe op uit om te wandelen met zijn vrouw Jolanda en met de hond.
Zelf heeft Willem als biljarter nooit op hoog niveau gespeeld, als arbiter heeft hij wel de wereldtop gehaald. Toen hij op zijn 25e jaar van het werk op de fiets naar huis reed, stopte hij bij een kroeg om een biertje te drinken. ,,Ik zag een paar mensen biljarten en ben er voorgoed verknocht aan geraakt.'' Als referee komt hij inmiddels jarenlang in Egypte om de World Cups en het WK driebanden te arbitreren, was bij vele Europese toernooien in Brandenburg, andere WK's en World Cups en uitgenodigd in New York voor het prestigieuze McCreery toernooi.
De eerste anekdote, in deze tijd van lange rust in zijn sport, is amusant: ,,Ik was al behoorlijk lang, maar ben in mijn laatste jaren nog een centimeter gegroeid naar 2 meter en 5 centimeter. Dat komt door mijn twee knieoperaties in 2014 en 2015: ik kon me door twee kapotte knieën haast niet meer bewegen. In die twee jaar hebben ze er twee kunstknieën ingezet, waarmee ik nu perfect weer alles kan doen. Tot mijn verbazing was ik daarna nog een centimeter langer.''
Willem Hofman, midden boven, met de internationale arbiters op het EK in Brandenburg
Het Kozoom interview met de wereldarbiter Willem Hofman uit Nederland:
Kozoom/Frits Bakker: Wat zijn hoogtepunten voor jou, die je hebt meegemaakt?
Willem Hofman: Mijn eerste WK driebanden in Bordeaux was een fantastische belevenis. Verder, de wereldtitel van Dick Jaspers in Caïro, twee wereldrecords hoogste serie van 28 waar ik bij was, die van Caudron in Brandenburg en Forthomme in Zundert, de World Games in Polen, de mega Europese kampioenschappen met 18 disciplines in Brandenburg, waar ik mijn internationale ervaring heb opgedaan en het McCreery toernooi in New York.
Kozoom/FB: Hoe is de onderlinge sfeer tussen internationale toparbiters, bestaat er een soort van vriendschap?
Willem Hofman: Hoe meer je met elkaar optrekt, hoe beter je elkaar leert kennen. En soms groeit dat uit tot vriendschappen. Met Nabil Salama uit Egypte heb ik veel toernooien samen gearbitreerd, Paul Brekelmans, want we komen allebei uit Nederland en zijn vaak actief op dezelfde toernooien. Ik heb een goede klik met Stefan Andres uit Duitsland, Benny Delvaux uit België en André Chétard uit Frankrijk, topcollega's.
Willem Hofman, boven alles uit, met Belgische, Duitse en een Egyptische arbiter
Kozoom/FB: Heb je als arbiter een goed contact met spelers, ook buitenom de wedstrijden?
Willem Hofman: Ik vind in de eerste plaats dat elke topspeler een gentleman is. Dat geldt niet alleen voor Dick Jaspers, Dani Sánchez en anderen, maar in de omgang en aan het biljart zijn ze allemaal zeer correct. Dat verandert natuurlijk wel eens in de wedstrijd zelf, als er in het heetst van de strijd iets gebeurt waar ze het niet mee eens zijn. Dan kan elke speler anders reageren, zeker als er veel op het spel staat.
Kozoom/FB: Wat moeten de kwaliteiten van een toparbiter zijn?
Willem Hofman: Toparbiter of niet, voor alle arbiters geldt hetzelfde: deskundigheid is een eerste vereiste, rust uitstralen, voldoende kennis bezitten van spelregels en gedragsregels, ongeacht welke spelsoort. Elke arbiter wordt afgerekend op wat hij aan de tafel laat zien of wat er gebeurt op momenten dat er discussies ontstaan. Je kunt bij de beste arbiters van de wereld zijn, maar er kan altijd een moment in een partij zijn of een discussie die je heel je leven blijft achtervolgen.
Met de Egyptische arbiter/speler Bilo Salama, op een klein opstapje bij Big Willem Hofman
Kozoom/FB: Heb jij dat op hoog niveau al eens meegemaakt?
Willem Hofman: Ik telde een partij van Dani Sánchez tegen een Koreaan op het WK in Bordeaux, Ergens in de partij telde ik hem af op een stoot die volgens mij twee banden had. Er ontstond een kleine discussie, in alle rust. Het werd rumoeriger en ik voelde grote spanning, omdat het publiek op het grote scherm de replay zag. Toen hij nogmaals werd vertoond, keek ik samen met Sánchez. En ik heb moeten besluiten om mijn beslissing te herzien, zodat hij door mocht spelen. En laat hem achteraf ook nog wereldkampioen zijn geworden. Grappig, maar ook weer niet, want je gaat door de grond en je voelt de stress en de ogen van de hele tribune op je gericht.
Kozoom/FB: Het zijn allemaal gentlemen, zeg jij, heb je nooit aanvaringen?
Willem Hofman: Alle spelers hebben wel een eigen karakter. Met Marco Zanetti, zeker ook een gentleman, heb ik een haat-liefde verhouding. Ik heb wel eens een discussie over een carambole, waar we altijd wel uitkomen. Maar ik zie wel eens dat collega's dat ook hebben. In de World Cup in Blankenberge sprak ik hem aan op het propellertje dat hij onder de wedstrijd gebruikte om wat lucht te blazen. Dat mag van mij, als de andere speler er maar geen last van heeft. Het respect voor de tegenstander is voor mij belangrijk: een verhitte discussie mag, als ze maar niet met de koppen tegen elkaar staan. En nogmaals: ook Marco is een echte gentleman als sporter.
'Big Willem' aan de tafel bij Marco Zanetti tijdens het EK in Brandenburg
Kozoom/FB: Wat een mooie hobby is het eigenlijk, biljartarbiter. De spanning, de concentratie, partijen leiden op het hoogste niveau, mooie reizen maken.
Willem Hofman: Het is een mooie wereld, absoluut. En ik mis het nu al een paar maanden, dan wil je dat het snel weer goed komt. Ik hou van de spanning, ik weet hoe belangrijk concentratie is en natuurlijk is het mooi om de wereld rond te reizen voor je hobby. Maar of het nu een toernooi of een competitie in eigen land is of een wereldberoemd toernooi in New York of Caïro: je weet dat je overal moet presteren.
Tekst: Frits Bakker
Foto's tijdens EK met Marco Zanetti, met Bilo Salama en andere wereldarbiters ©Kozoom & Touch, via Frits Bakker/Willem Hofman